Goes. De naam alleen al. Dokkum! Dat had poten, dat had kracht, daar was een Bonifatius vermoord, weliswaar meer dan duizend jaar geleden, maar even zo goed: vermoord. Ik schaamde me ervoor, voor die moord van zo lang geleden, en ik was er heimelijk trots op. Dokkum! Dokkum was heidens. Goes was braaf.

De laatste regel — het devies van de Zeeuw — werd zo luid mogelijk gezongen. Ik bewoog alleen mijn lippen. Ik meende dat ik trouw bleef aan mijn ‘heitelân’, zolang ik de woorden van de Zeeuwse hymne niet daadwerkelijk zong. Ik bewoog dus mijn lippen, de woorden vormend, maar zonder ze klank te geven. Zolang die woorden niet klinken, bestaan ze niet — zo moet ik gedacht hebben. Ik bewees lippendienst aan een vreemd volk, maar mijn hart was elders, wanneer het om herkomst ging. Ik kwam uit Dokkum.

In Goes en omstreken werd niet getiepeld. Wat ze er ook niet deden — en dat gaf me recht op een diepe verachting — dat was polsstokspringen. Deze nobele sport voor jongens, jongemannen en ‘grutte’ kerels was er onbekend, nooit werd er met een polsstok over een sloot gesprongen, zelfs niet met een hark of een schoffel, zoals in Dokkum de kleinsten dat al deden. Ik was met een polsstok in Goes gearriveerd. Mijn Friese grootvader had hem eigenhandig voor mij gemaakt: een vijf meter lange stok met een ronde houten schijf vlak boven een van de uiteinden — het uiteinde dat in de modder werd gezet. Dat tiepelen was ik zo vergeten, maar het polsstokspringen niet. Ik hield ervan, ik vond het een groot genot om over een sloot te zweven. Ook dit onsterfelijke spel zal ik beschrijven, kompleet met de emoties die het oproept. Je bent een jongen in korte broek, met eeltige knieën, je draagt rubberlaarzen en je staat voor een sloot. Het is een brede sloot. Een sloot met helder water, kroos, kikkerdril of kikkervisjes of kikkers erin, met stekelbaars en salamander, libelle en lisdodde, en boven de weilanden staat een leeuwerik te zingen(echt waar). Je zet de polsstok in de sloot, niet in het midden, maar op een halve meter afstand van de wallekant. Nadat de stok met een stevige duw in de sloot is gezet, wolkt er zwarte modder op in het water. Oe! Zwarte modder wolkt op! De wind jakkert door het gras, en daarboven in de lucht praalt de leeuwerik. Wijd is de wereld! Durf ik? Die wind, een voorjaarswind, jakkert ook over het kille water en doet het golven. Maar er zijn andere jongens bij — dus, je durft. Tien passen achteruit lopen, in de handen spuwen, en wrijven om ze stroef te maken. Je hart begint te bonzen. Je neemt een aanloop, in volle ren grijp je de polsstok vast, niet te hoog, en door de vaart die je hebt gekregen, zweef je aan die stok over het water naar de overkant, alwaar je met de hakken van je laarzen gaten in de modder slaat. Je laat je voorover vallen en grijpt het gras van de wallekant vast. Kluiten rollen naar beneden en tjoempen in de sloot. Je kruipt omhoog en ligt in welig gras. Hoe dat ruikt! Kruidige grassen, veengrond, modder! Dan sta je op, je trekt de polsstok omhoog uit de modder waarin hij is weggezakt, je moet er kracht voor zetten, en je zwiept hem dan, terwijl hij nog losjes in de modder rust, naar de overkant van de sloot, waar hij door de volgende springer wordt opgevangen.

Na twee jaar zaten we weer in een nieuwbouwwijk aan de rand van de stad. Het buitenleven begon weer voor me te bestaan: de Poel met zijn hobbelige weilanden en meidoornhagen en ‘hollestelles’, drenkplaatsen voor het vee; en verderop, in de Zak van Zuid-Beveland, de dijken met dubbele rijen iepen en de weelen — kreken die eraan herinnerden dat het eiland ooit door waterstromen werd doorsneden. Op zomerse dagen fietste ik met vriendjes door de Zak naar Hoedekenskerke om met de veerboot over de Westerschelde heen en weer te varen en de zeeschepen te zien. Ten noorden van de stad ontdekte ik het Goessche Sas en de Oosterschelde. De zeedijken met hun bazaltblokken, verweerde paaltjes en dikke lagen wier. De stranden. De Zeeuwen zelf, met hun zachtaardig en naar het zwaarmoedige neigend karakter, en de Zeeuwse taal.