Agrariërs van een niet ter zake doende afkomst (niet voor dit verhaal, in ieder geval) die zich in de harde strijd om het bestaan te vaak geconfronteerd zagen met de sluwe gulzigheid van de plaatselijke Reinaert.

“Godsammebeware, het lijkt wel alsof ik die kippen alleen voor dat rotbeest vet sta te mesten..”, sprak Straa aan de tafel tot zijn vrouw. ‘s Ochtends had hij de bloederige sporen van de zoveelste plundertocht aangetroffen, de hond een ongenadige trap in de ribben gegeven en besloten dat het nu voor eens en altijd moest zijn afgelopen.

Op datzelfde moment slipte, een paar kilometer verderop, een al warmgedronken streekbewoner met zijn pickup-truck de berm in en raakte zonder er erg in te hebben de vos. Het beest keek dodelijk verwond de wegslingerende achterlichten na en dacht de laatste geheimzinnige dierendingen voor het de geest gaf. Een eenzame roek kraste een passend requiem, een ster rilde, het woud kraakte en daarna gleed alles geruisloos terug in de trage optocht van de duisternis.

De boerin soezebolde naast de kachel, het uurwerk tikte het metrum van een droom waarin ze over een van hitte zinderend strand stapte, een azuren zee lokte haar de kleren uit en onder een afdakje van stro tokkelde Andreas van Nicosia op zijn mandoline. Hij keek op toen hij haar hoorde aankomen, zijn donkere ogen in opperste verbazing opengesperd, zijn brede volle lippen gingen vaneen, zijn tanden blikkerden, zijn tong flitste naar buiten, zijn snerpende kreet deed haar met een hartslag van schrik opkijken.

Hoe laat zou het zijn, dacht Straa. Man, wat was het koud. Hij zette de kruik aan de mond en dronk. Hij snakte naar een sigaar bij het vuur, probeerde kringen te blazen met zijn gecondenseerde adem en niet te denken aan het zoemen van zijn gespannen blaas.

Een geluid wekte hem uit de diepe staat van contemplatie waarin hij door de ijzige temperatuur, de drank en de mimiek van de maan verzonken was geraakt. Licht in het hoofd was hij stemmen uit een ver vervlogen kindertijd gaan horen en heel langzaam leek het alsof hij veranderde van een zware eeltige pachter in een naar believen vormen aannemende nevel.

“Uchehuh…"

voor hem stond, tweevoetig en parmantig als een landjonker, de vos.

Het dier droeg een fluwelen, met bont afgezette overjas, de achterpoten waren in sierlijke, met glimmend zilveren gespen bezette schoenen gestoken en de voorpoten rustten op een wandelstok die voorzien was van een kunstig gesneden ivoren knop.

“STRAA!”

Straa viel bijna van de tak. Een kraai was met veel vleugelgeklapper uit de top van de boom gevlogen en had de naam, nadat hij op de linkerschouder van de vos was geland, in diens oor gekrijst.

“STRAA!”

krijste de kraai voor de tweede keer, steeg op en zette koers naar de hoeve. Daar aangekomen liet hij vanaf de schoorsteen zijn schrille kreet nog een laatste maal horen en vouwde zich toen in de roerloze stilte van zijn veren, een klein zwart gat in de nachtelijke hemel.

De tanden van de vos glinsterden in iets wat op een grijns leek. Straa vond het zo angstaanjagend dat hij de loop weer op de in een gestreept vestje gehulde borst richtte en hij zou dit keer wel hebben geschoten wanneer de vos hem niet met de volgende woorden op andere gedachten had gebracht: “Snugger je sprieten in de grauwstaar en breek die luwe rinkeldoos. Schatrijkdom het gevolg!”

Straa had geen idee hoe het beest het voor elkaar had gekregen maar het volgende moment zat het pal tegenover hem en leken de enorme groene ogen een waarheid te spiegelen die Straa heel zijn leven zorgvuldig voor zichzelf verborgen had weten te houden.

“Iets te biechten, onnozelaar?” maar Straas blik werd alweer diffuus en ook de wortels van de eik hingen erbij als weke ankers in een ebbende zee van aarde.

“Kijk! De mens! Wie heeft hem gezonden? Welk kruid heeft hij gerookt? Uit welke poel gedronken? Zijn neus is blind. Zijn buik ligt bloot. Hij weet van niks. Leeft voort, meent hij, ook na de dood.”

Door een waas zag Straa nog hoe de vos, ontdaan van al zijn kleren en weer vosachtig op zijn vier poten, rondjes om de boom rende, een zwarte schaduw die nog net verstaanbare klanken uitstootte.

*******

Op de laatste ochtend van haar leven werd de boerin rillend wakker. De zon was al op, de kachel was uit, de vorst kroonde zich op de vensters met grillige bladen en bloemen en van Straa was geen ademtocht te bekennen. Ze zwaaide haar benen buiten de bedstee, stak de voeten in de klompen en liep naar het raam waar ze een gaatje in het ijs krabde en ontdekte dat haar man nog steeds op zijn post zat. Met niet al te veel denkvermogen begiftigd concludeerde ze dat hij na zo’n nacht vast wel een hete slok koffie kon gebruiken. Blijkbaar had de vos zich niet laten zien maar de kippen waren in ieder geval behouden gebleven.

“Straa!”

Geen enkele reactie.

“STRAA!”

Onderaan de boom riep ze hem nog een keer. Ze kon zijn gezicht niet zien en voortgedreven door een uitdovende vonk van hoop begon ze de ladder te beklimmen.

Meteen toen ze de loop van het geweer te pakken had gekregen en gillend in zijn ijsbepegelde doodsgrijns staarde, besefte ze dat ze een fatale vergissing had gemaakt. De stijf rond de trekker gevroren vinger van Straa drukte, doordat ze met haar gewicht aan het wapen was gaan hangen, onmiddellijk af en met uiteengereten borstkas zeilde ze naar de aarde - waarbij haar allerlaatste gedachte vast iets geweest moet zijn als:……wie zorgt er nou voor de kippen…?……